خواندن یک مهارت اساسی است که به عنوان پایه ای برای شروع آموزش و رشد کلی شناختی کودک عمل می کند. با این حال، برای برخی از کودکان، تسلط بر این مهارت به دلیل اختلالات خواندن در کودکان می تواند چالش برانگیز باشد.
این اختلالات که اغلب به عنوان نارساخوانی یا اختلالات یادگیری خاص در خواندن شناخته می شوند، می توانند پیامدهای مهمی بر عملکرد تحصیلی و عزت نفس کودک داشته باشند. این مقاله به بررسی ماهیت اختلالات خواندن در کودکان، علل، علائم، و مداخلات موثر می پردازد. در صورتی که فرزند شما با یکی از این اختلالات درگیر است میتوانید از مشاوران کودک و نوجوان ما کمک بگیرید.
اختلال خواندن چیست؟
اختلال خواندن نوعی اختلال یادگیری است که علیرغم داشتن هوش، انگیزه و فرصت های آموزشی به شکل خیلی پر هزینه، توانایی خواندن کودک را تحت تأثیر قرار می دهد. این اختلالات می توانند به طرق مختلفی از جمله مشکلات در تشخیص کلمه، رمزگشایی، روان خواندن و درک مطلب ظاهر شوند. نارساخوانی شایع ترین اختلال خواندن است، اما انواع دیگری مانند نقص های خاص درک مطلب نیز وجود دارد.
مطل بمفید دیگر: انواع مختلف اختلالات خواب
علل اختلالات خواندن در کودکان
اعتقاد بر این است که اختلالات خواندن ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی، عصبی و محیطی است. روانشناسان سه دسته بسیار مهم در علل این اختلالات را معرفی میکنند که در ادامه به توضیح مختصر و مفید از انها میپردازیم:
- عوامل ژنتیکی: تحقیقات نشان می دهد که اختلالات خواندن اغلب در خانواده ها دیده می شود که نشان دهنده یک مؤلفه ژنتیکی است. کودکانی که سابقه خانوادگی نارساخوانی یا سایر ناتوانی‌های یادگیری دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اختلال خواندن هستند.
- عوامل عصبی: تفاوت هایی در ساختار و عملکرد مغز در کودکان مبتلا به اختلال خواندن مشاهده شده است که در این تفاوت‌ها معمولاً بخش‌هایی از مغز که مسئول پردازش زبان هستند، به ویژه نیمکره چپ، که برای خواندن و نوشتن بسیار مهم است، درگیر میشود.
- عوامل محیطی: در حالی که اختلالات خواندن پایه بیولوژیکی قوی دارند، عوامل محیطی نیز می توانند در این امر نقش داشته باشند. قرار گرفتن محدود در محیط‌های غنی از زبان، آموزش ناکافی و عوامل اجتماعی-اقتصادی میتواند چالش‌های پیش روی کودکان مبتلا به اختلال خواندن را تشدید کند.
مطلب مفید دیگر: ازدواج مجدد بعد از طلاق
علائم اختلال خواندن در کودکان
علائم اختلالات خواندن بسته به سن کودک و شدت اختلال می تواند متفاوت باشد. این اختلال میتواند به صورت تک موردی یا چندین مورد باهم ظهور پیدا کنن:
- مشکل در تشخیص کلمات: کودکان مبتلا به اختلالات خواندن اغلب با تشخیص کلمات رایج از طریق دید مشکل دارند. کودکان ممکن است به جای خواندن کل کلمه، اغلب کلمات را بر اساس حرف اول یا متن حدس بزنند.
- مشکلات با آگاهی واجی: بسیاری از کودکان مبتلا به اختلال خواندن در درک اینکه کلمات از صداهای کوچک (واج) ساخته شده اند، مشکل دارند. این کار رمزگشایی کلمات را با به صدا درآوردن آنها دشوار می کند.
- سرعت خواندن آهسته : کودکان مبتلا به اختلالات خواندن در کودکان اغلب آهسته تر از همسالان خود مطالعه می کنند، که می تواند بر توانایی آنها برای همگام شدن با آموزش کلاس و انجام تکالیف به موقع تأثیر بگذارد.
- املا ضعیف: مشکلات املایی در کودکان مبتلا به اختلالات خواندن رایج است، زیرا ممکن است در تطبیق صداها با حروف یا ترکیب حروف مربوطه دچار مشکل شوند.
- مشکل در درک مطلب: حتی اگر کودک بتواند کلمات را رمزگشایی کند، ممکن است همچنان در درک آنچه می خواند مشکل داشته باشد. این می تواند منجر به مشکلاتی در درک معنای جملات و پاراگراف ها شود و بر درک کلی تأثیر بگذارد.
تاثیر اختلالات خواندن بر عملکرد تحصیلی و فردی کودکان
خواندن یک مهارت اساسی است که زیربنای اکثر موضوعات تحصیلی است. کودکان مبتلا به اختلال خواندن ممکن است در موضوعاتی که نیاز به خواندن دارند، مانند هنرهای زبانی، مطالعات اجتماعی، و علوم با مشکل مواجه شوند.
اختلالات خواندن به شیوه پیشرفته می تواند منجر به نمرات پایین تر، ناامیدی و بی میلی به شرکت در فعالیت های مرتبط با خواندن شود. کودکان مبتلا به اختلال خواندن اغلب نسبت به همسالان خود از مشکلات خود آگاه می شوند.
گاهی این اگاهی در کودکان منجر به احساس ناامیدی، خجالت و اعتماد به نفس پایین میشود. کودکان ممکن است از خواندن با صدای بلند در کلاس یا شرکت در فعالیت هایی که چالش های آنها را برجسته می کند، اجتناب کنند، که به طور بالقوه منجر به انزوای اجتماعی می شود.
اگر والدین به اختلالات خواندن در کودکان توجه نکنند، می تواند عواقب طولانی مدتی از جمله کاهش فرصت های تحصیلی و شغلی داشته باشد. شناسایی زودهنگام و مداخله برای کمک به کودکان برای غلبه بر این چالش ها و دستیابی به پتانسیل کامل خود بسیار مهم است.
منبع: اختلال یادگیری در کودکان
در پایان در مورد اختلالات خواندن در کودکان بدانید که…
اختلالات خواندن در کودکان پیچیده است و نه تنها بر عملکرد تحصیلی بلکه بر رفاه عاطفی نیز تأثیر می گذارد. اختلالات خواندن در کودکان فقط مرتبط بر توانایی انها روی خواندن مطالب نیست بلکه میتواند انها را منزوی کردن یا اضطراب اجتماعی ایجاد کند. به همین دلیل با شناسایی این علائم در کودک خود فورا با روانشناس ارتباط بگیرید و تعلل نکنید.
مطالب مفید دیگر