خواب یکی از اجزای حیاتی سلامت و تندرستی است و نقش مهمی در عملکرد شناختی، تنظیم عاطفی و سلامت جسمانی دارد. با این حال، میلیون ها نفر در سراسر جهان با اختلالات خواب دست و پنجه نرم می کنند، اختلالات خواب شرایطی هستند که توانایی به خواب رفتن، خواب ماندن یا رسیدن به خواب آرام را مختل می کند. این اختلالات می تواند پیامدهای قابل توجهی بر عملکرد روزانه و سلامت طولانی مدت داشته باشد. این مقاله به بررسی علل، انواع و گزینه‌های درمانی اختلالات خواب می‌پردازد.
اختلالات خواب چیست؟
اختلالات خواب شرایطی هستند که توانایی فرد برای داشتن خواب با کیفیت کافی را مختل می کند. این اختلالات می‌توانند کوتاه‌مدت (حاد) یا طولانی‌مدت (مزمن) باشند و بدون در نظر گرفتن سن یا جنسیت، هر فردی را تحت تاثیر قرار دهند. تأثیر اختلالات خواب فراتر از احساس خستگی است.
اختلالات می توانند به طیف وسیعی از مشکلات سلامت جسمی و روانی منجر شوند، از جمله افزایش خطر ابتلا به بیماری های مزمن، اختلالات خلقی و اختلال در عملکرد شناختی. در ادامه شما را با انواع رایج اختلالات خواب آشنا خواهیم کرد.
مطلب مفید دیگر: اختلالات خواندن در کودکان
انواع رایج اختلالات خواب
انواع رایج اختلالات خواب عبارت اند از:
بی خوابی
بی خوابی شایع ترین اختلال خواب است که با مشکل به خواب رفتن، خواب ماندن یا زود بیدار شدن و ناتوانی در به خواب رفتن مشخص می شود. بی خوابی می تواند حاد (چند روز یا چند هفته طول بکشد) یا مزمن (یک ماه یا بیشتر طول بکشد).
– علت: استرس، اضطراب، افسردگی، عادات بد خواب، برخی داروها و شرایط پزشکی می توانند به بی خوابی کمک کنند.
– علائم: مشکل به خواب رفتن، بیدار شدن مکرر در طول شب، زود بیدار شدن از خواب، و احساس خستگی در هنگام بیدار شدن.
آپنه خواب
آپنه خواب یک اختلال جدی خواب است که در آن تنفس فرد در طول خواب به طور مکرر متوقف و شروع می شود. شایع ترین شکل آپنه انسدادی خواب (OSA) است که در آن راه تنفس در طول خواب مسدود می شود.
– علل: عواملی مانند چاقی، بزرگ شدن لوزه ها و برخی ویژگی های آناتومیک گلو می توانند به آپنه خواب منجر شوند.
– علائم: خروپف بلند، نفس نفس زدن در هنگام خواب، بیدار شدن مکرر، سردرد صبحگاهی و خواب آلودگی بیش از حد در طول روز.
مطلب مفید دیگر: اثرات طلاق بر زنان چیست
سندرم پای بی قرار (RLS)
RLS یک اختلال عصبی است که با میل غیر قابل مقاومت برای حرکت دادن پاها مشخص می شود که اغلب با احساسات ناراحت کننده همراه است. این احساسات معمولاً در عصر یا در طول دوره های استراحت بدتر می شوند.
– علت: علت دقیق ناشناخته است، اما ممکن است به عوامل ژنتیکی، کمبود آهن، یا برخی شرایط مزمن مانند دیابت یا بیماری کلیوی ایجاد شود.
– علائم: احساس ناخوشایند در پاها، میل به حرکت دادن پاها، مشکل در افتادن یا به خواب رفتن و احساس خستگی در طول روز.
نارکولپسی
نارکولپسی یک اختلال خواب مزمن است که با خواب آلودگی شدید در طول روز و حملات ناگهانی خواب مشخص می شود. افراد مبتلا به نارکولپسی بدون توجه به موقعیت ممکن است به طور غیرمنتظره ای به خواب بروند.
– علل: اعتقاد بر این است که نارکولپسی به دلیل کمبود هیپوکرتین، یک انتقال دهنده عصبی که بیداری را تنظیم می کند، ایجاد می شود.
– علائم: خواب آلودگی بیش از حد در طول روز، از دست دادن ناگهانی تون عضلانی (کاتاپلکسی)، فلج خواب، و توهمات واضح.
مطلب جالب دیگر: اثرات تماشای پورن بر روابط زناشویی
اختلالات ریتم شبانه روزی
این اختلالات زمانی رخ می دهند که ساعت درونی بدن که چرخه خواب و بیداری را تنظیم می کند با محیط خارجی هماهنگ نباشد. به عنوان مثال می توان به اختلال فاز خواب رم و نان رم(به خواب رفتن و بیدار شدن دیرتر از حد معمول) و اختلال خواب شیفت کاری (مشکل در خوابیدن به دلیل ساعات کاری غیر سنتی) اشاره کرد.
– علت: برنامه خواب نامنظم، جت لگ، شیفت کاری و برخی عوامل ژنتیکی می توانند ریتم شبانه روزی را مختل کنند.
– علائم: مشکل در به خواب رفتن یا بیدار شدن در ساعت مورد نظر، احساس خستگی در طول روز و مشکل در تمرکز.
مطلب مفید دیگر: پرخاشگری در کودکان
علل اختلالات خواب
- عوامل سبک زندگی
- شرایط پزشکی
- عوامل ژنتیکی
- داروها
- عوامل محیطی
- عواقب اختلالات خواب درمان نشده
بی توجهی به اختلالت خواب چه عوارضی دارد؟
کمبود خواب می تواند منجر به مشکلات تمرکز، حافظه و تصمیم گیری شود و بر عملکرد شغلی و عملکرد روزانه تأثیر بگذارد. اختلالات خواب با اختلالات خلقی مانند افسردگی و اضطراب مرتبط است. کم خوابی مزمن می تواند این شرایط را تشدید کند و منجر به چرخه معیوب بد خوابی و بدتر شدن سلامت روان شود.
اختلالات خواب (Sleep Disorders) طولانی مدت خطر مشکلات جدی سلامتی از جمله چاقی، بیماری قلبی، سکته مغزی و دیابت را افزایش میدهد. از طرفی آپنه خواب، به ویژه، با افزایش خطر مشکلات قلبی عروقی مرتبط اس و خواب الدوگی شدید در طی روز ایجاد میکند. خواب آلودگی بیش از حد در طول روز نیز منجر به افزایش خطر تصادفات، هم در محل کار و هم در حین رانندگی میشود.
افراد کم خواب بیشتر در معرض خطا و زمان واکنش کندتر هستند. پس همانطور که میبینید اختلالات خواب مانند یک زنجیره به هم مرتبط هستند و باید با دیدن یکی از این علائم از روانشناسان و متخصصان حوزه خواب کمک بگیرید.
مطالب مفید دیگر
پرخاشگری در کودکان + دلایل و راه حل های درمان